Introductie Tostran

Testosteron is een mannelijk geslachtshormoon. Het is nodig voor de aanmaak van sperma en zorgt voor mannelijke kenmerken, zoals lichaamsbeharing, baardgroei, een lage stem, ontwikkeling van de penis en zaadballen en voor meer spiermassa. Het is ook nodig om seksueel opgewonden te raken.

Artsen schrijven testosteron voor bij een tekort aan dit hormoon. Het wordt ook gebruikt bij een te sterke lengtegroei bij jongens en/of een vertraagde puberteit bij jongens.

Handelsinformatie

Testosteron is sinds 1951 internationaal op de markt. Het is in capsules, huidgel en injecties op recept verkrijgbaar onder de merknamen Andriol, Androgel, Testim, Tostran, Nebido en Sustanon.

Hoe moet ik Tostran gebruiken?

Hoe?

Capsules: heel doorslikken met een half glas water. Neem de capsules in bij een maaltijd, dan wordt de testosteron beter opgenomen.

Injectie: dit medicijn moet in een spier worden ingespoten, zoals de bilspier of bovenbeenspier. Als u de injecties zelf toedient, zal de arts of verpleegkundige u daartoe precies instrueren. Aarzel niet bij onduidelijkheden uitleg te vragen.

Gel: de gel smeert u op de huid, via de huid komt de testosteron dan geleidelijk in het bloed. Het hangt van het product af welke huidgedeeltes u daarvoor kunt kiezen:

• Androgel: op de schouders, de armen of de buik;
• Testim: op de schouders of bovenarmen;
• Tostran: op de buik of de binnenkant van de dijen.

Breng alleen aan op een gezonde huid en niet op de geslachtsdelen, het kan de huid daar irriteren. Breng ook niet aan op huid waar veel druk op zit, zoals plaatsen waar bij u het bot dicht onder de huid zit. Wissel de plekken waarop u de gel smeert iedere dag af.

Maak het huidgedeelte eerst schoon en droog. Breng de gel met uw hand in een dunne laag aan. Brengt u de gel aan bij een ander? Doe dat dan met wegwerphandschoenen.

Laat de gel minimaal 3 minuten opdrogen voor u zich aankleedt. Draag daarna over de plek loszittende kleding.

Was na aanbrengen meteen uw handen goed met water en zeep. Zo voorkomt u dat anderen met het medicijn in aanraking komen. Vooral bij kinderen en vrouwen is dat schadelijk.

Gaat u huid-op-huid-contact hebben, zoals bij vrijen? Wacht bij voorkeur 6 uur na aanbrengen van Androgel en Testim of 2 uur na aanbrengen van Trostan. Dan is de testosteron voldoende ingetrokken. Als dit niet mogelijk is, kunt u de behandelde huid bedekken met kleding of afwassen.

Wanneer en hoe lang?

Hormoontekort

• Gel: Breng de gel bij voorkeur 's ochtends aan. Dit lijkt het meeste op de natuurlijke hormoonafgifte van testosteron.
• Capsules: Neem de helft van de capsules 's ochtends en de andere helft 's avonds. Als u een oneven aantal capsules slikt, neem dan 's ochtends de grootste portie.
• Injectie: het is afhankelijk van het effect hoe vaak u de injecties zult krijgen. Dat kan variëren van iedere 3 tot iedere 14 weken.

U kunt dit medicijn gebruiken zolang u een tekort aan testosteron heeft.

Micropenis
De injectie wordt bij een baby 3 keer gegeven met telkens 3 weken tussenpoos. Vaak is er opnieuw een behandeling nodig rond de leeftijd van 4 of 5 jaar en tijdens de puberteit.

Vertraagde puberteit
De behandeling begint als blijkt dat de puberteit niet op tijd op gang is gekomen. Meestal krijgt het kind elke 4 weken een injectie in oplopende sterkte. Als de sterkte hoog genoeg is kan hij overstappen op de huidgel.

Het is afhankelijk van de oorzaak hoe lang deze behandeling duurt. Als de vertraagde puberteit komt doordat de jongen geen testosteron kan aanmaken hoeft de behandeling niet gestopt. Als het komt doordat testosteron te laat of tijdelijk niet wordt aangemaakt, duurt de behandeling meestal 3 maanden.

Te sterke lengtegroei
De behandeling met testosteron begint meestal tussen de leeftijd van 9,5 en 14 jaar. Het kind krijgt dan elke week of elke 2 weken een injectie met testosteron. De behandeling duurt tot de groeischijven in de botten zijn gesloten. De arts controleert dit met een botfoto. Dit duurt meestal 3 maanden.

Op welke bijwerkingen moet ik letten?

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven. Het is vooral bekend welke bijwerkingen bij mannen optreden. Er is minder bekend over de bijwerkingen bij jongens en bij vrouwen en ook niet over het gebruik door mannen die geen tekort hebben aan testosteron.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

• Bij gebruik van de injectie. Regelmatig: pijn, jeuk, irritatie en zwelling op de injectieplaats. Dit kan tot een aantal dagen na de injectie voortduren. Gebruik eventueel paracetamol om de pijn te bestrijden. Bij de injecties zijn de bijwerkingen in het begin na elke injectie sterker en worden daarna minder. Vlak voor de nieuwe injectie kunnen effecten van een en te lage hormoonspiegel optreden, zoals vermoeidheid, concentratieproblemen en geïrriteerdheid.
• Bij gebruik van de gel. Soms: huiduitslag, jeuk, roodheid van de huid en droge huid. Wissel de plekken waarop u de gel smeert iedere dag af.

Voor alle toedieningsvormen

Soms

• Prostaatvergroting. Raadpleeg uw arts als u problemen krijgt met plassen.

Zelden

• Acne (vette huid met puistjes) en hoofdpijn
• Vorming van (gevoelige) borsten. Raadpleeg dan uw arts. Gebruik dit medicijn niet als u borstkanker heeft, ook bij mannen.
• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, diarree en buikpijn. Deze bijwerking komt vooral voor bij de capsules.
• Kaalheid en meer lichaamsbeharing.
• Tintelingen en prikkelingen van de huid.
• Blozen en 'opvliegingen'.
• Hoge bloeddruk.
• Vasthouden van vocht (oedeem). U kunt dit merken aan dikke enkele en benen en aan een toename van uw lichaamsgewicht. Hierdoor kan ook uw bloeddruk iets stijgen. Als u dit merkt, neem dan contact op met uw arts. Gewichtstoename kan ook ontstaan doordat u meer spiermassa ontwikkelt.

Zeer zelden

• Vermoeidheid, gevoel van zwakte, duizeligheid en geheugenverlies.
• Meer of juist minder zin in seks, meer of pijnlijke erecties. Raadpleeg uw arts als u hier problemen mee ervaart. Raadpleeg in elk geval uw arts bij een erectie die langer dan 4 uur aanhoudt.
• Spierpijn, spierkramp, gewrichtspijn en pijn in de ledematen.
• Stemmingsstoornissen, zoals neerslachtigheid (depressiviteit), prikkelbaarheid, nervositeit, angstgevoelens en agressiviteit.
• Slapeloosheid en Slaapapneu (kortdurend stokken van de ademhaling tijdens de slaap).
• Verhoging van de concentratie cholesterol en vetten in het bloed. Een bepaald soort vetten, triglyceriden, kan zich ophopen in de bloedvaten. Als u al een te hoog cholesterol en/of vetgehalte in uw bloed heeft, zal uw arts u daar extra op controleren. cholesterol en vetten in het bloed. Een bepaald soort vetten, triglyceriden, kan zich ophopen in de bloedvaten. Als u al een te hoog cholesterol en/of vetgehalte in uw bloed heeft, zal uw arts u daar extra op controleren.
• Te veel rode bloedcellen, met daardoor meer kans op trombose (stolsels in het bloed). Dit kan optreden naar meerdere maanden gebruik. Uw arts zal uw bloed hier regelmatig op controleren.
• Leverbeschadiging. Raadpleeg uw arts bij een gele verkleuring van huid en ogen.
• Onvruchtbaarheid, doordat geen zaadcellen worden aangemaakt.
• Verergering prostaatkanker. Dit medicijn kan de groei van prostaatkanker versnellen. Het ontstaat alleen als er al sprake is van prostaatkanker. Uw arts zal u voorafgaand aan de behandeling op prostaatkanker controleren. U mag dit medicijn niet gebruiken als u prostaatkanker heeft.
• Overgevoeligheid voor testosteron. Dit kunt u merken aan huiduitslag, jeuk en galbulten. Raadpleeg in dat geval uw arts. Bij de injecties zeer zelden overgevoeligheid met benauwdheid en flauwvallen. Waarschuw dan onmiddellijk een arts. In beide gevallen mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor dit medicijn. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het niet opnieuw krijgt.

Bovendien bij gebruik door jongens die nog niet in de puberteit (horen te) zijn

• Te vroege sluiting van de groeischijven. Daarom zal de arts de skeletgroei regelmatig controleren.
• Te vroege ontwikkeling van de puberteit. Raadpleeg de arts als u dit merkt. De behandeling moet dan stoppen.
• Vergroting van de penis, frequentere erecties. Raadpleeg de arts als u dit merkt.

Bovendien bij gebruik door vrouwen

• Mannelijke kenmerken, zoals haargroei in het gezicht en op het lichaam, een zwaardere stem, kleinere borsten, kaalheid, meer spiermassa.
• Menstruatiestoornissen, grotere clitoris.
• Stemverlaging, kaalheid en vergroting clitoris kunnen blijvend zijn na stoppen.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van een van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart, waar u zich zorgen over maakt.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Heeft Tostran wisselwerkingen met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• De antistollingsmedicijnen acenocoumarol en fenprocoumon. Testosteron kan de werking van het antistollingsmedicijn versterken. Vertel de trombosedienst dat u testosteron bent gaan gebruiken. Vertel het ook als u stopt met het gebruik van testosteron.

Twijfelt u eraan of de bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Als ik Tostran gebruik, mag ik dan...

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wat moet ik doen als ik een dosis vergeten ben?

• Capsules: neem de capsule(s) dan zo snel mogelijk in, behalve als u meer dan 6 uur te laat bent. In dat geval moet u de vergeten dosis overslaan. Neem nooit een dubbele dosis om zo de vergeten dosis in te halen.
• Gel: duurt het nog meer dan 12 uur voor het tijd is voor de volgende dosis? Breng de dosis dan alsnog aan. Duurt het minder dan 12 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Injectie: het is belangrijk de injecties op tijd te krijgen, omdat anders de hoeveelheid testosteron te laag kan worden. Als u de injecties zelf toedient: doe het zo snel mogelijk alsnog. Als de injectie door een arts of verpleegkundige laat toedienen. Neem zo snel mogelijk contact op voor een nieuwe afspraak.

Kan ik zomaar stoppen met Tostran?

U kunt in één keer stoppen, maar klachten door een hormoontekort zullen binnen enkele weken terugkeren.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. De officieel geregistreerde gegevens van dit medicijn bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen vindt u op: www.cbg-meb.nl . Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.