Introductie Gilenya

Fingolimod onderdrukt de afweerreacties van het lichaam.

Artsen schrijven het voor bij multiple sclerose (MS).

Handelsinformatie

Fingolimod is sinds 2010 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in capsules onder de merknaam Gilenya.

Hoe moet ik Gilenya gebruiken?

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
U mag dit medicijn met of zonder voedsel innemen. Neem de capsule in met een half glas water.

Wanneer?
U neemt elke dag 1 dosis. Doe dit elke dag op hetzelfde moment, dan vergeet u minder snel een dosis.

Hoelang?
Het duurt enige maanden voordat duidelijk is of het werkt. Overleg met uw arts, als u na enige maanden onvoldoende effect merkt.

Op welke bijwerkingen moet ik letten?

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Regelmatig

• Vertraging van de hartslag. Dit ontstaat vooral in het begin van de behandeling en verdwijnt na ongeveer een maand vanzelf. De trage hartslag is vooral te merken binnen een uur na inslikken van de tablet en houdt in het begin ongeveer 6 uur aan. Als u de tabletten langer gebruikt, zal het hartritme steeds minder worden beïnvloed.
  Omdat een trage hartslag in sommige situaties gevaarlijk is, zal de arts in elk geval bij de eerste dosis 6 uur lang een hartfilmpje maken (ECG) in het ziekenhuis. Bovendien zal de arts de bloeddruk en de hartslag elke 2 uur controleren. Deze controles moeten doorgaan totdat de hartslag en bloeddruk weer normaal zijn. In sommige gevallen is het nodig ook de tweede dosis op deze manier te controleren. Maar meestal is de reactie van het hart op de tweede dosis minder heftig.
  Als u fingolimod langer dan 1 maand gebruikt en daarna langer dan 2 weken niet gebruikt, is deze controle opnieuw nodig zodra u er weer mee begint.
  Als u fingolimod korter dan een maand gebruikt en het gebruik één of meer dagen onderbreekt, kunt u ook extra controle nodig hebben. Overleg hierover met uw arts.
• Mensen met de aangeboren vorm van de hartritmestoornis verlengd QT-interval hebben meer kans op klachten, zoals duizelingen of wegraken. Gebruik dit medicijn NIET als u deze aangeboren hartritmestoornis heeft.

Soms

• Maagdarmklachten, zoals diarree.
• Infecties, vooral van de neus, voorhoofdsholte of bijholten, keel of longen. U kunt griep, verkoudheid of buikgriep krijgen, of last krijgen van hoesten of benauwdheid. Ook andere infecties komen vaker voor, zoals de virusinfecties koortslip of gordelroos, of schimmelinfecties. Deze infecties ontstaan omdat de lichaamseigen afweer is verminderd. Heeft u koorts of een infectie? Overleg dan met uw arts. Mensen met een verminderde afweer mogen dit medicijn niet gebruiken. Bij hen is de kans op gevaarlijke infecties namelijk te groot. Van een verminderde afweer is bijvoorbeeld sprake bij hiv-infectie of als u afweeronderdrukkende medicijnen gebruikt.
  Als u nooit waterpokken heeft gehad, kan de arts onderzoeken of u voldoende weerstand heeft tegen het virus dat waterpokken veroorzaakt. Zo niet, dan kan het nodig zijn u hiertegen te laten vaccineren. Overleg hierover met uw arts. Zeer zelden treedt een levensbedreigende infectie van de hersenen (encefalitis) op.
• Hoofdpijn, zelden migraine, en duizeligheid.
• Rugpijn.
• Verminderde werking van de lever. Meestal merkt u dat niet, maar wordt het in een bloedonderzoek gezien. De arts zal de leverwerking regelmatig controleren. Merkt u een gele verkleuring van de huid en het oogwit (geelzucht), donkere urine of bleke ontlasting, waarschuw dan een arts. Deze bijwerking verdwijnt vanzelf als u stopt met fingolimod.

Zelden

• Wazig zien. Zeer zelden een ernstige aandoening van het netvlies van het oog, namelijk macula-oedeem. Als u slechter gaat zien, of als u merkt dat het beeld vervormt, bijvoorbeeld als rechte lijnen krom lijken, waarschuw dan uw arts.
• Huiduitslag, jeuk en haaruitval.
• Huidkanker van het type basaalcelcarcinoom. Uw arts zal uw huid daarom regelmatig controleren. Het is belangrijk elke huidverandering direct te melden aan de arts.
• Algemeen gevoel van zwakte.
• Psychische klachten, zoals depressie.
• Verhoogde bloeddruk. Uw arts zal de bloeddruk regelmatig controleren.

Zeer zelden

• Misselijkheid.
• Bloedafwijkingen, namelijk te weinig witte bloedcellen en bloedplaatjes in het bloed. Dit merkt u aan extreme vermoeidheid, bleke huid, een verhoogde kans op bloedingen en een verminderde afweer tegen infecties, zie soms infecties. Neem contact op met uw arts bij: onverklaarbare koorts of keelpijn, blaren in de mond en keel, onverklaarbare blauwe plekken of bloedneuzen. Tijdens de behandeling zal de arts daarom regelmatig het bloed controleren.
• Aandoening van de hersenen, met verminderd bewustzijn, verwardheid, hoofdpijn, verstoord gezichtsvermogen en epileptische aanvallen. Dit wordt het 'posterieur reversibel encefalopathie syndroom' (PRES) genoemd. Waarschuw uw arts, als u dit merkt. Zeer zelden kan een beroerte ontstaan. Heeft u plotseling last van een verdoofd gevoel of zwakte, vooral als u dat aan één kant van het lichaam heeft, plotselinge verwardheid, moeite met lopen of coördinatie, plotselinge ernstige hoofdpijn of duizeligheid? Waarschuw dan direct een arts.
• Vernauwing van de bloedvaten in de benen. U merkt dit aan pijn, meestal in de kuit, bij het lopen. Raadpleeg dan uw arts.
• Lymfklierkanker. Soms merkt u dat aan opgezette klieren in de nek, hals, oksels of liezen, maar dat hoeft niet. Waarschuw bij onverklaarbare klachten uw arts.
• Aandoening aan het immuunsysteem, met koorts, algehele lichaamszwakte, vergroting van lever, milt en lymfeklieren, soms ook met geelzucht en ademhalingsproblemen. Dit wordt het hemofagocytair syndroom (HPS) genoemd. Als u deze verschijnselen herkent, waarschuw dan direct een arts.
• Een zeldzame virusinfectie in de hersenen (dit heet PML). De verschijnselen van deze ernstige ziekte kunnen lijken op een MS-schub. Raadpleeg daarom altijd uw arts als u een verergering van MS-achtige klachten bemerkt. Voor u begint met dit middel, zal de arts een MRI-scan maken. Zo kan de arts kijken of er belangrijke veranderingen in de hersenen optreden die mogelijk door dit middel komen.
• Overgevoeligheid voor dit middel. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk. Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts. Geef aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor fingolimod. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het middel niet opnieuw krijgt.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Heeft Gilenya wisselwerkingen met andere medicijnen?

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Vaccins. Dit medicijn kan de werkzaamheid van sommige soorten vaccins verminderen en de kans op bijwerkingen door de vaccins vergroten. Overleg met uw apotheker of arts als u gevaccineerd moet worden.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Als ik Gilenya gebruik, mag ik dan...

autorijden?
Multiple sclerose kan invloed hebben op uw rijvaardigheid, bijvoorbeeld door verminderd zicht en verminderde spierbeheersing of tijdens een schub. Een arts bepaalt daarom of iemand met multipele sclerose mag autorijden. Hiervoor gelden bepaalde keuringseisen.

Als u fingolimod gebruikt, heeft u kans op bijwerkingen zoals duizeligheid, wazig zien of een zwak gevoel. Neem geen deel aan het verkeer als u last heeft van deze bijwerkingen.

alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wat moet ik doen als ik een dosis vergeten ben?

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

Gebruikt u dit medicijn korter dan een maand en bent u een dosis vergeten? Merkt u het dezelfde dag, dan kunt u de vergeten dosis direct innemen. Merkt u het de volgende dag, neem dan de vergeten dosis niet in, maar neem zo snel mogelijk contact op met uw arts. Uw arts overlegt met u of extra controle nodig is bij het innemen van de volgende dosis. Dit is nodig omdat de bijwerking hartritmestoornis vooral ontstaat in het begin van de behandeling als u de behandeling onderbreekt.

Gebruikt u dit medicijn langer dan een maand en bent u een dosis vergeten? Merkt u het dezelfde dag, dan kunt u de vergeten dosis direct innemen. Merkt u het de volgende dag, neem dan de vergeten dosis niet in, maar ga verder met de volgende dosis op het gebruikelijke tijdstip. Neem nooit een dubbele dosis.
Heeft u 2 weken of langer de dosis niet ingenomen? Neem dan contact op met uw arts. Uw arts overlegt met u of extra controle nodig is bij het innemen van de volgende dosis. Dit is nodig omdat de bijwerking hartritmestoornis vooral ontstaat in het begin van de behandeling of als u na een pauze net weer begint.

Kan ik zomaar stoppen met Gilenya?

Overleg eerst met uw arts, als u met dit medicijn wil stoppen. U heeft namelijk kans op bijwerkingen als u stopt en daarna opnieuw start met dit of met een ander medicijn tegen MS. De arts moet in dat geval extra controleren. Fingolimod blijft na stoppen ongeveer 2 maanden in het lichaam achter. Het kan daarom 2 maanden duren voor u aan een andere behandeling kunt beginnen. Ook kunnen de verschijnselen van de ziekte terugkeren als u stopt met het gebruik van dit medicijn. Stop alleen als uw arts dat adviseert.

Stop wel als u een allergische reactie of ernstige bijwerkingen krijgt van het medicijn. Neem in dat geval direct contact op met een arts.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. De officieel geregistreerde gegevens van dit medicijn bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen vindt u op: www.cbg-meb.nl . Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.